<p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">우리 가족이 이민을 했을 때 동생은 아주 어렸었다<span lang="en-us">. </span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">책을 좋아했던 나는 한국어로 글을 읽고 스스로 욕심을 내 한국어 공부를 했지만<span lang="en-us">,</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생은 관심이 없어서 곧 한국어를 어려워하기 시작했다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">현재 동생의 한국어 실력은 초등학생에 가깝다고 본다<span lang="en-us">. </span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">(</span><span style="font-family:'굴림체';">그래도 쓰기보다는 말하기가 더 나은 듯 하다<span lang="en-us">)</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">집에서는 부모님의 뜻에 따라 항상 한국어로 말을 한다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">(</span><span style="font-family:'굴림체';">부모님은 우리 남매가 싸울 때도 <span lang="en-us">‘</span>그만해라<span lang="en-us">.’</span>가 아니라 <span lang="en-us">‘</span>한국어로 하랬지<span lang="en-us">.’</span>라고 하신다<span lang="en-us">)</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">01. </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생이 쓰는 높임말은 희한하다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘-</span><span style="font-family:'굴림체';">다<span lang="en-us">.’</span>로 끝나는 문장의 끝에 그대로 <span lang="en-us">‘</span>요<span lang="en-us">’</span>를 가져다 붙인다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">예를 들면<span lang="en-us">,</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">엄마<span lang="en-us">, </span>다 했다요<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">아빠<span lang="en-us">, </span>그건 좀 아니다요<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">큰일 났다요<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">이런 식이다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">나도 한번 따라 해보려 했는데 <span lang="en-us"></span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">부모님이 이상하게 보는 것 같아서 관뒀다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">02.</span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생은 나한테 누나라고 부르지 않는다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">그냥 이름을 부른다<span lang="en-us">. </span>외국 사람들이 그러는 것처럼<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">그리고 반말을 쓴다<span lang="en-us">.<span> </span></span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">서로 화가 나있는 상태에서는 동생의 그런 말투가 상당히 신경에 거슬린다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">께소가 먼저 시작했잖아<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">너 이게 어따 대고 누나한테 반말이야<span lang="en-us">?’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">맨날 그러는데<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">후우<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">이제는 그러려니 한다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">03.</span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생이 한국에 관련해 유일하게 좋아하는 것은 <span lang="en-us">‘</span>무한도전<span lang="en-us">’</span>과 <span lang="en-us">‘</span>음악<span lang="en-us">’</span>이다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">특히 음악에 대한 관심이 지대한데<span lang="en-us">,</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">아이돌이 아닌 한국 가수들의 노래를 즐겨 듣는다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">제일 좋아하는 가수는 이문세<span lang="en-us"> (<</span>옛사랑<span lang="en-us">></span>을 엄청 좋아한다<span lang="en-us">), </span>그리고 김광석이다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">한 번은 내가 아버지의 차 안에서 나오는 노래에 <span lang="en-us">‘</span>어<span lang="en-us">? </span>이거 누구지<span lang="en-us">?’</span>라고 하자<span lang="en-us"></span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생이 정말 가소롭다는 표정을 지으며 <span lang="en-us">‘</span>어떻게 김광석을 모르냐<span lang="en-us">?’</span>라고 답했다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">누가 보면 동생이 한국에서 쭉 자라온 줄 알겠다는 생각이 들었다<span lang="en-us">,</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">04.</span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">또 음악에 대한 얘기다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">그때 우리 남매는 방학을 맞아 둘이서 한국에 와 있었다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">어떤 방송에서 나온 <span lang="en-us">O15B</span>의 <span lang="en-us"><</span>슬픈 인연<span lang="en-us">></span>이라는 곡을 듣고 동생이 내게 물었다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">아까 그거 노래 제목이 뭐야<span lang="en-us">?’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">응<span lang="en-us">? <</span>슬픈 인연<span lang="en-us">></span>일 걸<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">응<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">잠시 후<span lang="en-us">. </span>컴퓨터에서 아마 노래를 찾고 있던 동생은 내게 다시 물었다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">께소<span lang="en-us">, </span>제목이 틀린 것 같은데<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">응<span lang="en-us">? </span>그거 맞아<span lang="en-us">. </span>봐봐<span lang="en-us">. </span>누나가 찾아볼게<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">검색창을 보니 동생은 <span lang="en-us"><</span>슬픈이년<span lang="en-us">></span>이라는 곡을 찾고 있었다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">배를 잡고 웃었다<span lang="en-us">. </span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">그리고 그 후 며칠간 나는 동생을 <span lang="en-us">‘</span>이년아<span lang="en-us">’</span>하고 불렀다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">05. </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생은 이상하게 사자성어에 집착을 한다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">아마 많은 말을 하지 않고 메시지를 전할 수 있다는 장점을 마음에 들어 하는 것 같다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">그러나 안타깝게도 그다지 많은 사자성어를 알고 있는 건 아니다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">게다가 동생이 사자성어를 쓰는 상황은 그 사자성어와 <span lang="en-us">100</span>프로 맞지 않는다는 느낌을 준다<span lang="en-us">. </span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">동생은 특히 <span lang="en-us">‘</span>다다익선<span lang="en-us">’</span>을 자주 이용한다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">상황<span lang="en-us"> 1:</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">야<span lang="en-us">! </span>조금 이따가 밥 먹을 건데 왜 샌드위치를 두 개나 사 먹어<span lang="en-us">?’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">다다익선이니까<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">상황 <span lang="en-us">2:</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">게임 얼마 전에 샀는데 뭘 또 사냐<span lang="en-us">?’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';">‘</span><span style="font-family:'굴림체';">다다익선이지<span lang="en-us">.’</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="en-us" style="font-family:'굴림체';"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';">그냥 자기 좋을 때 쓰는 것 같다<span lang="en-us">.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><br></p> <p class="MsoNormal">------------------------------------------</p> <p class="MsoNormal"><br><span style="font-family:'굴림체';"><span lang="en-us"></span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';"><span lang="en-us">쓰고 보니 별로 재미가 없는 것 같다는 말을 이제야 알겠다.</span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:'굴림체';"><span lang="en-us"><br></span></span></p>
06.
이건 좀 진지한 얘기다.
동생은 화가 나있을 때 한국어로 말하는 걸 특히나 어려워한다.
그리고 한국적 정서를 이해하지 못하는 편이라
이 나라에서는 아무렇지도 않게 하는 표현이지만 한국에서는 버릇없는 표현을 종종 쓰곤 한다.
(머릿속으로 외국어에서 한국어로 정직하게 직역을 한 후 뱉는 것 같다)
바로 이 문제 때문에 아버지와 싸움이 잦다. 
얼마 전에 동생이 화가 나서 아버지한테 ‘미쳤어?’라며 큰소리를 쳤다.
여기선 누구한테든 자주 쓰는 표현인데, 거기다 반말까지 섞여서 아버지가 속이 뒤집어지셨다.
새벽 3시에 그렇게 두 사람은 심한 말다툼을 했고
동생은 엄마와 내가 모르는 사이에 집을 나가버렸다.
동생이 집에 없는 걸 알고 그 시간에 엄마와 둘이서 밖에 나가 동생을 찾아 다녔다.
동생의 핸드폰은 책상 위에 놓여 있었다.
다 큰 남자애라지만 위험한 나라여서 별의별 생각이 다 들었다.
그리고 동생 친구들한테 전화를 걸었다.
동생의 제일 친한 친구한테 걸었을 때 그 친구가 ‘실종자’어쩌고 하고 말하는 걸 듣고는
갑자기 무서워져 엉엉 울었다.
동생한테서 연락 오면 꼭 알려주라고. 
연신 부탁을 하며 힘들게 통화를 끊었다.
얼마 후에 그 친구한테서 전화가 왔고 
동생이 자신의 집에 왔다고 전했다.
지갑도 챙기지 않아서 걸어온 것 같다고 했다.
(동생과 그 친구의 집은 차로 약 20분 거리다)
추운 새벽에 위험하게 걸어 다녔을 동생을 생각하니 
서러운 마음에 또 울었다.
엄마가 옆에서 날 달래주셨다.
동생을 좀 더 이해할 수 있었으면 좋겠다.
나도 부모님도 말이다.